Temel CDN (Content Delivery Network) Rehberi

CDN Nedir (Content Delivery Network)?

CDN, coğrafi olarak dağılmış mimarisi ile web sitelerinin ve OTT içeriğinin kullanıcılara en yakın noktalardan iletilmesini sağlayan bir bulut bilişim hizmetidir. Bu hizmet; e-ticaret, oyun, video gibi birçok farklı amaca hizmet eden internet platformlarına gelen taleplere yanıt sürelerini en aza indirir.

Bugün, CDN’ler dünya çapında internet trafiğinin çoğunun yükünü azaltıyor. CDN’ler, birçok web sitesi ve platformun kesinti (downtime) süresini azaltan ve kullanıcı performansını arttıran bir altyapı sunar.

Son yıllarda, internet o kadar küresel hale geldi ki, yukarıda belirtilen platformlar dünya çapında 7/24 içerik talepleri alıyorlar. Bu da, coğrafi olarak dağıtık yapıda olan CDN’lerin her noktaya aynı performansla yanıt vermesini zorlaştırır. Örneğin; Amerika merkezli bir platform, geleneksel bir sunucu yapısı ile içeriklere yanıt verme kalitesini Amerika’da hızlı, Avrupa’da ise yavaş tutamaz.

Web Siteleri ve Çevrimiçi Platformlar CDN’lerden Nasıl Faydalanır? 

CDN’ler nihayetinde son kullanıcı deneyimini iyileştirseler de, birincil müşterileri aslında web sitesi veya platform sahipleridir. Şimdi sağladıkları avantajlara bir göz atalım.

Azalan Yükleme Süreleri ve Gecikme 

CDN, trafik hacmini mevcut en yakın sunuculara alıp dağıtacağından, coğrafi konum indirme hızında ve gecikmede (latency) önemli bir rol oynar. Bu sebeple, güçlü bir CDN ağı yalnızca sayfa yükleme sürelerini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda veri iletimini de artırır. İster video streaming, ister oyun veya e-ticaret platformu olsun, CDN’ler her ziyaretçiye daha hızlı bağlantı sağlar.

Hızlı veri iletimini sağlamak için başka yöntemler de vardır. Bazı CDN sağlayıcıları, önbelleğe alma (caching) sunucularını yönetmek için Makine Öğrenimi (ML) veya Yapay Zeka (AI) kullanır. Önbelleğe alınan içerik, talebe göre dağıtılır, böylece kullanıcı tarafından kolayca erişilebilir halde tutulabilir. Web içeriğini müşteriye daha yakın bir yerde önbelleğe alarak, CDN sağlayıcıları kullanıcı isteklerine yanıt hızını daha da artırabilir.

Trafik Yoğunluklarını Kolayca Yönetin

E-ticaret gibi bazı sektörlerde, kullanıcı trafiği mevsimsel veya dönemsel olarak artma eğilimindedir. Bu zamanlarda, CDN sağlayıcıları, yükü azaltmak için kullanıcı taleplerini mevcut CDN sunucuları arasında dağıtacaktır. Yük dengeleme (load balancing), çökme ve sunucuya aşırı yüklenmeleri önler.

Daha Güvenli Şifreleme 

Şifreleme yöntemleri, gerçek dünya kullanımıyla kusurlar ortaya çıktıkça zamanla değişir ve gelişir. CDN sağlayıcıları, bu yeni teknolojileri ortaya çıktıkça benimseme ve uygulama konusunda hızlıdır. İyi bir CDN sağlayıcısı, müşterilerin olağan işleyişini etkilemeden yeni SSL sertifikaları ve şifreleme yöntemlerini uygulayacaktır. Çoğu zaman, müşteriler değişikliği fark etmezler bile.

Yeni Veri Aktarım Teknolojileri

Yukarıda bahsedilen SSL şifrelemesi gibi, veri aktarım teknolojileri de zamanla değişir ve güncellenir. Örneğin, CDN sağlayıcıları Brotli, BBR ve HTTP2 gibi yeni teknolojileri web sitenize entegre eder, bu da her zaman en son veri aktarım güncellemelerine erişebileceğiniz anlamına gelir.

Trafik Hakkında Daha İyi İçgörüler

Aslında CDN sağlayıcıları, internet ekosistemindeki zorlu işleri yürütürler. İnternetteki tüm veri trafiğinin neredeyse yarısı CDN sağlayıcıları üzerinden geçmektedir. Bu, çok miktarda analitik veri üretildiği anlamına gelir. Bu veriler ait olduğu müşterilerle paylaşılabilir ve bunun sayesinde müşteriler gerekli aksiyonları alabilecek içgörülere ve kullanıcılarıyla ilgili daha fazla bilgiye sahip olmuş olur. Ayrıca sağlayabilecekleri bilgi analizi, bir yazılımcının web sitesini daha da optimize etmek için bilmesi gereken her şeyi gösterir. Detaylı raporlama performans artışına yardımcı olur, bu da günün sonunda satış ve dönüşüm oranlarına daha fazla yansıyacak iyileştirilmiş kullanıcı deneyimi ile sonuçlanır.

Dahası;

CDNler Çeviktir

Tüm CDN sağlayıcılarının çevik bir altyapısı yoktur, sadece çevik olanlar şirketlerin küresel olarak büyümesine yardımcı olabilir. Çünkü geleneksel CDN sağlayıcılarının aksine çevik yapıdaki bir CDN sağlayıcı yalnızca birkaç gün içinde yeni POP (point of presence – varlık noktası) sunucuları kurabilir. Bu, müşterilerinin kullanıcı deneyiminden ve hizmet kalitesinden ödün vermeden yeni bir bölgeye hızla yayılabileceği anlamına gelir.

CDNler Uygun Maliyetlidir

Bir CDN’nin sunduğu hizmetler ve daha iyi kullanıcı deneyimleri sayesinde yaratacağı potansiyel geliri göz önünde bulundurunca, bir CDN’e yapacağınız yatırımın değdiğini göreceksiniz. 

Ayrıca, bazı platformların, CDN’lerin sağladığı bu teknolojiler olmadan, arama motoru sonuçlarında rekabet şansı bile olmayacağını akılda tutmak gerekir.

CDNler SEO’yu İyileştirir 

Bazı platformların arama motoru sonuçlarında rekabet etme şansının bile olmayacağından bahsetmiştik. Öyleyse,CDN bir web sitesinin arama motoru sonuçlarındaki sıralamasını nasıl etkileyebilir? Bununla ilgili birçok etken var. Arama motorları, bir sayfayı veya web sitesini sıralarken birçok ölçütü hesaba katar. Dikkate aldıkları şeylerin tam listesini açıklamazlar, ancak, bir sayfanın hızının, veri aktarım güvenliğinin ve sunduğu kullanıcı deneyiminin denklemin büyük bir parçası olduğu açıktır. Bu bakımdan yukarıda bahsettiğimiz hemen hemen her şey, arama motoru sıralamalarında daha iyi bir sonuç almanızda katkıda bulunmaktadır.

CDN’ler, bir Web Sitesinin Arama Motoru Sonuçlarındaki (SEO) Sıralamasını Nasıl Etkiler? 

Sayfa Yükleme Hızı 

Bu günlerde müşterileriniz sitenizin anında yüklenmesini bekliyor. Peki CDN bu beklentiyi nasıl karşılıyor? Aslında her şey çok basit. Google artık hızı hesaba katıyor. Google, her şey eşitse, daha hızlı yüklenen sayfaların daha üst sıralarda yer alacağını öne sürüyor. Bunun nedeni, Google’ın yükleme süresinde yarım saniye kadar kısa bir süre gecikme yaşanmasının, insanların sitede kalma şansını azalttığını kanıtlayan bir çalışma yapmasıdır. Bu nedenle CDN, kullanıcıları farklı yerlere dağılmış olan siteler için değerlidir – Avrupa’daki müşterilerin ABD’deki bir sitenin “yerel” kopyalarını yüklemelerine olanak tanır. Bu, özellikle karmaşık siteleriniz ve/veya çok sayıda video içeriğiniz varsa oldukça önemlidir. Sitenizi hızlandırmanın diğer yolu ise, javascript ve benzerlerinin kullanımını azaltmaktır, ancak sitenizde canlı sohbet gibi etkileşimli öğeler varsa, bu mümkün olmayabilir veya yapmaya çalıştığınız diğer şeyleri olumsuz etkileyebilir.

Hemen Çıkma Oranı 

Bahsettiğimiz gibi – siteniz ne kadar hızlı olursa, insanların sitenizde kalma olasılığı da o kadar artar. Bu da sayfa sıralamasını büyük oranda etkileyen – çıkma oranını önemli ölçüde azaltır. Google, çıkma oranını, sitenize giriş yapılan sayfayı başka bir etkileşimde bulunmadan terk eden kişilerin yüzdesi olarak tanımlar. Yüksek bir çıkma oranı, zayıf site tasarımından ve alakasız içerikten de etkilense de, insanlar artık sabırsız olduğu için yükleme hızı hala önemli bir unsurdur.

HTTPS ve HTTP/2 

Google, müşterileri korumak adına güvenli sayfaları güvenli olmayan sayfalardan daha yüksek sıralar. Ancak HTTPS, sayfaları yavaşlatır ve sorunlara yol açabilir (Güvenlik sertifikalarının güncel tutulması da çok önemlidir, çünkü birçok kişi bir güvenlik sertifikası hatası alırsa siteyi hemen terk eder). Şimdi CDN hizmetlerinin HTTPS’i tam olarak nasıl etkilediğine daha yakından bakalım.

CDN, HTTPS‘in uygulanışını hızlandırarak yükleme hızı üzerindeki etkiyi azaltır. Edge sunucuları, SSL/TLS yükünü alarak bağlantıyı hızlandırır, gecikmeyi azaltır. Bunu sorunsuzca uygulamak için, ideal olarak daha da güvenli olacak şekilde tasarlanmış yeni HTTP/2 protokolünü kullanarak açıkça güvenli bir CDN sunan bir sağlayıcı seçmeniz gerekir.

Bekleme Süresi 

Sahip olduğunuz her sayfanın hızlı bir şekilde yüklenmesini sağlayarak insanların sitenizde geçirdiği zamanı arttırabilirsiniz. Bunun için CDN kullanmak, sitenizdeki her bir sayfayı gözden geçirip optimize etmekten daha hızlı bir yoldur. Sitede geçirilen süreleri takip edin – ortalama bir dakika veya daha uzun bir süre olmalı. Bundan daha azı, insanlar sitenizden hemen çıkmasa bile, çok da kalmadıklarını gösterir. Birisi sitenizde ne kadar uzun süre kalırsa, dönüşüm elde etme olasılığınız o kadar artar.

Optimize Edilmiş Görseller

CDN, görsellerinizi optimize etmenizi sağlar. Bu sadece sayfa hızı için değil, Google görsel arama tıklamalarının yaklaşık %63’ü site trafiğine dönüştüğü için de önemlidir. Bulunduğunuz sektöre bağlı olarak, görsel aramalarından yüksek oranda trafik elde edebilirsiniz – ve görsel sıralamaları da yükleme hızını hesaba katar. Açıkçası, bu durumun etkisi sektöre göre değişmektedir, ancak pazarlamacıların bunu görmezden gelmemesi için yeterince önemlidir.

Çarpıcı görsellere sahip olmak çok önemlidir ve bir CDN kullanmak ziyaretçilerinizin görselleri problem yaşamadan, yüksek çözünürlükte, optimize boyutlarda her cihaza özel hızlıca görmesini sağlamaya yardımcı olur. 

Gördüğünüz gibi, CDN entegrasyonu, bulunduğu yer dışında farklı yerlerden ziyaretçileri olan her şirket için önemli olup, küresel faaliyetleri olan şirketler içinse hayati önem taşır. Kendi sunucularınızı farklı yerlerde konumlandırmaktan daha ucuzdur ve müşterilerinize aynı etkiyi sağlayacaktır. CDN, sayfa hızını iyileştirir ve görsel yükleme sürelerini optimize eder, bu da çıkma oranlarını azaltır ve bekleme süresini iyileştirir – bunların tümü web sitenizin daha hızlı yüklenmesini sağlayacaktır.

Bununla birlikte, bazı insanlar CDN’i Hosting (Barındırma) ile karıştırabilir, ancak aşağıdaki bölümde kafa karışıklığını gidermeye hazırız.

CDN ile Hosting Arasındaki Fark Nedir? 

Hosting, web sitenizi bir sunucuda barındırmak ve kullanıcıların internet üzerinden erişmesine izin vermek için kullanılır. Genel olarak, tek bir sunucuda barındırmayı ifade eder. Öte yandan bir CDN, içeriğinizi çok sunuculu bir ortamdan sunar ve birden çok farklı sunucudan içerik sunarak çalışır.

Hosting, daha çok bir mağaza kiralamak gibidir. Web sitenize erişim sağlanabilecek ve kullanıcı isteklerinin karşılanabileceği bir sunucu sağlar. Bir CDN, önce ana sunucuda bulunan içeriği çoklu PoP’larında önbelleğe alacaktır. Kullanıcı web sitesinden bir bilgi istediğinde, istenen içerik PoP’lardaki önbelleğe alınmış içerikten yüklenecektir. Mimari bu şekilde farklılık gösterir.

CDN’in Teknik Özellikleri

Bir CDN, en iyi performansı sağlamak için en son ve modern teknolojileri kullanır. Kullandığı modern teknolojilerden bazıları BBR, Brotli, TLS1.3’dir ve SSL gibi ana özelliklerdir. Günümüzün en yeni teknolojisi ise RTT-0’dır. 

BROTLI: Brotli, Google mühendislerinden oluşan bir ekip tarafından geliştirilen bir sıkıştırma algoritmasıdır ve metin sıkıştırma için en iyi hizmeti vererek daha hızlı yükleme süreleri elde etmeye yardımcı olur ve aşırı alan kullanımını önler.

İMAJ OPTİMİZASYONU: İmaj optimizasyonu, imajlarınızı dönüştürmenize, boyutunu küçültmenize ve kullanıcılarınıza daha yakın sunmanıza olanak tanır.

SSL HIZLANDIRMA: Güvenliğiniz bizim için önemlidir. Gerçek zamanlı olarak etkinleştirilebilen özel veya ortak SSL seçeneklerini kullanarak güvenli bir web sitesinin avantajlarından yararlanın.

GOOGLE BBR: Modern internetin tıkanıklığı için geliştirilmiş TCP tıkanıklığı kontrol algoritması olan Google BBR, daha hızlı ve daha kaliteli sayfalar sunmanıza yardımcı olur.

TLS1.3: TLS (Transportation Layer Security – Taşıma Katmanı Güvenliği) 1.3 protokolü, önceki TLS sürümleri ve güvenli olmayan HTTP ile karşılaştırıldığında benzersiz gizlilik ve performans sağlar.

Zero Round Trip Time Resumption (0-RTT), devam ettirilen bağlantıları hızlandırarak düzenli olarak ziyaret ettiğiniz web siteleri için daha hızlı ve sorunsuz bir web deneyimi sağlar.

CDN Başarı Hikayeleri 

CDN kullanmak, gelecekte küresel izleyici kitlesine ulaşmak isteyeceğiniz, herkesin birbirine bağlı olduğu bir dünya için önemlidir. Araştırmalar, web sitesi yükleme hızındaki bir saniyelik gecikmenin dönüşümü %7 oranında düşürdüğünü gösteriyor. Bir CDN’e  yatırım yapmak, sunucu kaynaklı sorunlarınızın halledilmesini sağlamak için uzun süreli etkilidir. Özellikle bugün bir işletme olarak, küresel dağılıma sahip bir kitleye hizmet ediyor olabilirsiniz. Kullanıcı coğrafi olarak uzak bir yerde bulunuyorsa, CDN, web sitenizin, kullanıcınızın nerede olduğuna bakılmaksızın hızlı bir şekilde yüklenmesini sağlayacaktır. BuiltWith‘e göre, en iyi 10 bin web sitesinin %48,3’ü bir CDN kullanıyor.

StarzPlay başarı hikayesi, MEDIANOVA’nın STARZ PLAY’in CDN performansını %52 oranında artırmasına ve işletim maliyetlerini düşürmesine nasıl yardımcı olduğunu sizlere gösterecektir.

CDN’in Geleceği

CDN’in geleceği hakkındaki tahminler kişiden kişiye değişebilir. Bu yüzden IT ekibimize bu konu hakkında ne düşündüklerini sorduk ve ortak cevaplarını şu şekilde özetleyebiliriz:

“Sunucusuz. Bu yeni teknoloji ile, sadece içeriği sunucularda tutmakla kalmayacak, aynı zamanda uygulamanın bazı kısımlarını CDN’de de çalıştıracaksınız. Başka bir deyişle kodlar. Daha önce, bir e-ticaret uygulamasının kodları entegre edilerek tek bir makinede bir bütün olarak çalışıyordu. Daha sonra mikro hizmet ve hizmet odaklı mimari ile parçalara ayrıldı. Yani pos servisi ve sepet servisini ayrı ayrı almaya başladınız. Ardından hizmetler “işlevler” haline geldi.”

Hizmetlerine İhtiyacınız Olup Olmadığına Nasıl Karar Verilir? 

Aslında her web sitesinin bir CDN sağlayıcısına ihtiyacı olmayabilir. Bir web sitesinin veya platformun CDN hizmetlerine ihtiyacı olup olmadığını belirlemenin yolları vardır. Bir CDN, özellikle ülkenizin ya da dünyanın her yerinden müşterilere hizmet veriyorsanız, işletmeniz için harika bir çözüm olabilir. İşte bir CDN’den yararlanabilecek bazı işletme örnekleri:

E-Ticaret Siteleri 

Müşterileriniz mağazanıza göz atarken veya ürün satın almaya çalışırken uzun bekleyişler… Müşterileriniz için yoğun trafiğin olduğu zamanlarda bile sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sunmak istiyorsanız, CDN harika bir seçenek olabilir. CDN yalnızca yükleme süresini kısaltmakla kalmaz, aynı zamanda ana sunucularda büyük yüklerin oluşmasının önlenmesine ve DDoS türü saldırıların önlenmesine yardımcı olarak site için güvenlik ve sağlamlık sağlamaya yarar. Böylece, ana sunucunuzun aşırı yüklenmesini önlemeye yardımcı olur.

Finans Kurumları

Bankalar, kredi kuruluşları ve diğer finans şirketleri, hassas finansal bilgileri aktarmanın güvenli ve hızlı bir yolunu oluşturmak için bir CDN kullanabilir. DDoS saldırılarına ve sunucuların aşırı yüklenmesine önlem olarak; finansal hizmet şirketlerinin kullanıcılarına yüksek uptime (çalışır durumda bulunma zamanı) ve performans sağlamasına yardımcı olur. Güvenlik, finans şirketlerinin can damarıdır ve güvenilir bir CDN hizmeti bunu sağlamada büyük etkisi olacaktır.

Medya ve Haber Siteleri 

Medya ve haber siteleri genellikle yoğun içeriklidir, kullanıcının kalma süresini en üst düzeye çıkarmak için birçok etkileşimli öğe içerir ve en son haberlerle dinamik olarak güncellenme eğilimindedirler. CDN’ler, haberleri kullanıcılarınıza gerçek zamanlı olarak ulaştırmak için içerik dağıtımının hızlı ve her cihaza uyumlu (responsive) kalmasını sağlamaya yardımcı olabilir.

Kamu 

Devlete ait web siteleri, vatandaşların çeşitli ihtiyaçlarını karşıladıkları için çok içerik ağırlıklı olma eğilimindedir. CDN’ler, devlet kurumlarının vatandaşlara çok daha hızlı hizmet sağlamasına yardımcı olabilir.

Mobil Uygulamalar 

Bir CDN, mobil uygulamaların yükleme süresini hızlandırır ve sayfanın mobil uyumluluğunu artırır.

SaaS 

CDN, SaaS tabanlı işletmelerin kolayca ölçeklenmesine ve sürekli eklenen kullanıcılara rağmen performansta bir düşüşe neden olmadan milyonlarca web kullanıcısına hizmet etmesine yardımcı olacaktır.